Lublin pamięta o Wielkim Głodzie

Lublin pamięta o Wielkim Głodzie

Nabożeństwo żałobne (panichida), celebrowane na Placu Litewskim przez abpa lubelsko-chełmskiego Abla z udziałem duchowieństwa innych wyznań, oraz msza i nabożeństwo żałobne sprawowane przez bp łuckiego Marcjana Trofimiaka (katolicka diecezja łucka) w lubelskiej archikatedrze były hołdem oddanym przez mieszkańców Lublina ofiarom Wielkiego Głodu (ukr. Hołodomor) na Ukrainie w latach 1932–1933.

Pierwszą częścią obchodów, z udziałem abp Abla, miały miejsce w Trybunale Koronnym w Lublinie. Uroczystości zorganizowane przez Europejskie Kolegium Polskich i Ukraińskich Uniwersytetów (EKPUU), Konsulat Generalny Ukrainy w Lublinie i Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” miały miejsce 27 listopada br.

Pierwsza część uroczystości zgromadziła - w najbardziej reprezentatywnym punkcie miasta - Trybunale Koronnym - ambasadora Ukrainy w Polsce Ołeksandra Mocyka, włodarzy miasta na czele z wiceprezydentem Włodzimierzem Wysockim, Lublinian i osoby zainteresowane. W specjalnym liście, skierowanym do uczestników obchodów 75. rocznicy Wielkiego Głodu, minister spraw zagranicznych Wołodymyr Ohryzko podkreślił uznanie Wielkiego Głodu przez władze ukraińskie oraz polskie za ludobójstwo i uznanie Hołodomoru za zbrodnię systemu stalinowskiego. Minister dziękował Lublinianom i Polakom za włączenie się w akcję „Ukraina pamięta – świat uznaje”.

Z kolei wiceprezydent Wysocki w swoim przemówieniu wskazał na solidarność mieszkańców Lublina z narodem ukraińskim. Podobne słowa padły z ust kanclerza EKPUU dr hab. Włodzmierza Osadczego. Naukowiec stwierdził, iż myśl solidarności powinna przyświecać lubelskiemu środowisku naukowemu oraz polskim badaczom zajmującymi się dziejami tragedii, która miała miejsce w latach 1932-1933.

Po oficjalnych wystąpieniach z krótkimi refleksjami wystąpili naukowcy. Nestor polskich historyków – prof. Jerzy Kłoczowski – omówił działanie systemu stalinowskiego. Ówczesne władze podjęły się próby stworzenia utopijnego państwa, polegającej na zniszczeniu religii, kolektywizacji i wprowadzeniu „prawa pięciu kłosów”, co doprowadziło do Wielkiego Głodu. Profesor Kłoczowski zwrócił uwagę na zatuszowanie sprawy Hołodomoru, jako części zakłamania w ZSRR, które uniemożliwiło mówienie przez dziesiątki lat prawdy o ludobójstwie. W związku z tym należy obiektywnie mówić o wydarzeniach z lat 30 XX w. – mówił historyk.

Trzej badacze problemu Wielkiego Głodu – prof. Mykoła Kuczerepa (Uniwerystet Wołyński), dr Czesław Rajca i dr Robert Kuśnierz – przedstawili swoje badania na temat Wielkiego Głodu. Profesor Kuczerepa zaprezentował książkę „Wołyn’ pamiataje” (pol. Wołyń pamięta). Pozycja zawiera zbiór dokumentów, wspomnień i relacji Ukraińców mieszkających na Wołyniu oraz władz II Rzeczpospolitej dotyczących Hołodomoru. Z rozprawy wynika, że polskie władze, podobnie jak władze innych europejskich państw, nie wypowiadały się na temat wydarzeń, mających miejsce na Ukrainie. Do podobnych wniosków doszedł dr Kuśnierz - autor książek pt. „Ukraina w latach kolektywizacji i Wielkiego Głodu /1929-1933/” - pierwszej w Polsce monografii naukowej poruszającej omawiane zagadnienie - oraz „Pomór w „raju bolszewickim”. Dr Rajca z kolei, jako pierwszy w Polsce, zredagował wspomnienia dotyczące Hołodomoru.

O godz. 12.00 ambasador Mocyk otworzył przygotowaną przez krakowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej wystawę omawiającą Wielki Głód. Wystawę oraz książki prezentujące tematykę Hołodomoru można było zobaczyć w budynku Trybunału Koronnego.

Ostatnim punktem programu w Trybunale była projekcja filmu „Gołod-33” w reżyserii Olesia Janczuka. Obraz filmowy przedstawia dzieje ukraińskiej rodziny w okresie Wielkiego Głodu. Film został nakręcony na podstawie powieści Wasyla Barky „Żowtyj kniaz’” (pol. Żółty książę). Symbolikę filmu oraz wprowadzenie omówiła prof. Stefania Andrusiw.

Stefan Dmitruk

Dołączył: 15 Mar 2009

Соромно і прикро дивитися на роз'єднаність українців, навіть, під час вшанування такої трагедії...скільки все ж таки гетьманів, коли ми порозумнішаємо і навчимося поважати один одного?